Lentis Erfgoed
Ontvlechten nu en toen
Door Rense Schuurmans
'60
_______
'70
_______
'80
_______
'90
_______
'00
_______
Bouw De Enk
Groot Bronswijk van 800 naar 400 cliënten, Psychogeriatrische cliënten naar Delfzijl, spreiding Leek, Hoogezand.
Cliënten met een verstandelijke beperking naar Leek en Hoogezand, Winschoten, Delfzijl en Stadskanaal.
Patiënten De Enk met een verstandelijke beperking naar Leek en Hoogezand Sluiting Groot Bronswijk
Ontvlechten van je team is een ingrijpend proces voor de betrokkenen, met niet zelden slapeloze nachten. Praat met sommige medewerkers die deel uitmaken van de ontwarring en ervaar de ontwrichting die hun leven domineert; het vertrouwde gaat verloren en van wat gaat komen is nog maar afwachten wat het brengt. Zo is het altijd gegaan. Wie de uitvlechting van Dignis en Lentis GGz, van de ouderen geestelijke gezondheidszorg en de algemeen psychiatrische gezondheidszorg, meemaakt denkt er vast niet aan dat een vergelijkbaar gebeuren van ontvlechting (of de andere kant van dezelfde medaille invlechting) van de zorg al vele malen eerder heeft plaatsgevonden. Halvering Groot Bronswijk Wie een tijdreis maakt komt al snel terecht in de jaren 70 van de vorige eeuw, toen halveerde Groot Bronswijk (1873), in Wagenborgen, in populatie van meer dan 800 patiënten naar minder dan 400; de bewoners met psycho-geriatrische problematiek vertrokken naar een specialistische kliniek in Delfzijl, Vliethoven, en de bewoners waarbij een verstandelijke beperking op de voorgrond stond werden overgeplaatst naar een op hen toegeruste kliniek bij Hoogezand. Veel medewerkers vergezelden de overplaatsingen en verkregen hiermee een nieuwe werkplek; best spannend allemaal. Voor de betrokken patiënten en bewoners leidden de overplaatsingen tot verbeterde zorg, voor de achtergebleven patiënten gold door de gerichtheid op hun psychiatrische problematiek hetzelfde.
Ontvlechtingen op kleinere schaalOp Dennenoord, bij Zuidlaren, vonden vergelijkbare ontvlechtingen plaats, maar dat in kleinere omvang, omdat dit zorglandgoed (1895) al vanaf de meet uitsluitend gericht was op mensen met psychiatrische problematiek. Beginjaren 70 werd voor de oudere psychiatrische en psychogeriatrische patiënten een kliniek, de (oude) Enk, op Dennenoord gebouwd, tien jaar later vertrokken de patiënten met een verstandelijke beperking naar specialistische klinieken bij Leek en Hoogezand. Tijdens de tijdreis is te zien dat met de verplaatsing van Groot Bronswijk naar Winschoten, Delfzijl en Stadskanaal, vanaf halverwege de jaren 80 tot de definitieve sluiting van de locatie in Wagenborgen in 2004, ontvlechting en invlechting schering en inslag waren; wellicht onoverkomelijk, maar altijd ingrijpend.
Winst en verliesHet is misschien wat raar om een mens met een boom te vergelijken, maar naast dat beiden leven en het best gedijen op een vruchtbare bodem, is de overeenkomst dat jonge bomen over het algemeen beter tegen verplaatsing en een nieuwe omgeving kunnen dan dieper gewortelde bomen; is dit bij mensen anders? Over in-/ontvlechting gesproken als een antwoord op een verandering van omstandigheden, met winst op termijn, maar ook een gevoel van verlies is onvermijdbaar; dat wat was is niet meer, er komt iets nieuws.