Door Jannie Strijk
Johan mag dood
Theatergroep Foolcolor brengt een voorstelling over een omstreden onderwerp
Wil je de voorstelling bijwonen?
– Donderdag 26 maart
– Aanvang 20.00 uur
– we ronden om 22.00 uur af
– Entree: € 5,- bij het Grand Theatre
Gezien de grote belangstelling is het wel verstandig om dit op tijd te doen of om een kaartje te reserveren.
Johan mag dood. Dat is de titel van de nieuwe voorstelling van Theatergroep Foolcolor. Op 26 maart wordt het opgevoerd in Grand Theatre in Groningen. De voorstelling vertelt het verhaal van Johan, een 62-jarige man, die fysiek gezond is maar zijn leven lang al psychische problemen heeft. Op een gegeven moment komt Johan op het punt dat zijn psychisch lijden uitzichtloos is. Op 14 mei 2019 stapt hij onder begeleiding uit het leven. Toen Johan het traject voor hulp bij zelfdoding startte, nam hij contact op met Ine Paulien Weijer, de begeleider van Theatergroep Foolcolor. Hij wilde zijn verhaal graag vertellen. Dat verhaal vormt de basis voor de voorstelling Johan mag dood.
Ine Paulien: ‘Ik kende Johan. Hij zat een aantal jaren in een redactiegroep van straatkrant De Riepe toen ik die groep begeleidde. In januari 2019 nam hij contact met me op. Hij wilde zijn verhaal graag vertellen. Niet zozeer omdat hij zelf zo graag in de aandacht wilde, maar om aandacht te vragen voor uitzichtloos psychisch lijden. Samen met mijn collega Mieny Bierling heb ik heel veel gesprekken gehad met Johan. Hij heeft het interview dat Mieny heeft geschreven nog gelezen. Het theaterstuk was op 14 mei nog niet klaar.’
Zo’n verzoek krijg je niet vaak. Ine Paulien: ‘Ik vond het direct wel mooi – ook als is dat in dit verband misschien een vreemd woord. Het deed me wel iets dat hij zich zo blootgaf met al zijn kwetsbaarheid en beperkingen. Maar ik zag er wel direct iets in. Ik vind het onderwerp ook heel belangrijk.’
Nooit echt contact
De verslagen van de gesprekken met Johan waren de basis voor het theaterstuk. ‘Uit de gesprekken werd duidelijk dat zijn jeugd een zware stempel op zijn leven heeft gedrukt. Hij voelde zich altijd onveilig en verlaten door personen die belangrijk voor hem waren. Hij ontwikkelde verlatingsangst, was wantrouwig en maakt nooit echt contact. Omdat zijn jeugd de basis is, zie je daar veel van terug in de voorstelling. De volwassen Johan kijkt samen met zijn dochter terug op zijn leven.’ Bij de uitwerking heeft Ine Paulien zich wel enige artistieke vrijheid toegestaan.
Ik vind het onderwerp ook heel belangrijk
Foto van een andere voorstellingen van Foolcolor
Het komt echt binnen
Marit en Nynke van de spelersgroep van Foolcolor, spelen allebei twee rollen in de voorstelling. Zij kwamen bij de spelersgroep terecht via een bekende. Marit: ‘Ik zocht dagbesteding. Toen ik hoorde dat er een theatergroep was, leek me dat direct leuk. Ik doe al vanaf dat ik klein was graag typetjes na. Het was dan ook direct raak.’ Nynke: ‘Ik wilde altijd al wel iets doen met theater, maar ik vond het ook erg spannend.’ De stukken die Foolcolor speelt gaan altijd over onderwerpen die spelen in de psychiatrie. Nynke: ‘Dat vind ik juist goed. Het is heel goed om het bespreekbaar te maken. Als je lichamelijk iets hebt, als je een been hebt gebroken, dan kan iedereen zich daar een voorstelling van maken. Als het in je hoofd zit, is het lastiger om je daar een voorstelling van te maken.’ Marit vult aan: ‘Als je het ziet, is het toch anders dan dat je erover praat. Als je het speelt, komt het echt binnen.’
Aan de slag
Ook deze voorstelling komt bij de spelers af en toe flink binnen. Marit: ‘Het raakt je natuurlijk soms wel, maar we hebben ook veel lol rond het spelen.’ Marit is twee keer bij een repetitie vertrokken, omdat ze het te moeilijk vond. ‘Maar de structuur, de dagbesteding, het je nuttig voelen. Dat helpt allemaal. Ik kan mijn ei kwijt, maar als ik dat niet wil, hoeft het ook niet. Ik voel ook niet de druk om alles te vertellen.’ Ine Paulien: ‘Uiteindelijk gaan we altijd gewoon aan de slag.’
Over de voorstelling
De voorstelling Johan mag dood gaat over uitzichtloos psychisch lijden. En over waardig mogen sterven. Humaan en weldoordacht. Op 26 maart speelt Foolcolor het stuk in Grand Theatre in Groningen en daarna willen ze het graag ook op andere plekken op de planken brengen. Op dit moment wordt er hard gerepeteerd. Normaal gesproken repeteert de groep een keer per week, maar nu twee keer. Het onderwerp is op zich al spannend, maar het is voor de groep op 26 maart nog extra spannend. De familie van Johan is dan namelijk ook aanwezig. Ine Paulien: ‘We willen het goed neerzetten. Met respect, niet te dramatisch, niet geromantiseerd en ook niet kil.’
Foto van een andere voorstellingen van Foolcolor
Theatergroep Foolcolor
De theatergroep Foolcolor bestaat al zo’n vijftien jaar. De groep wisselt met de tijd van samenstelling. Op dit moment zijn er zes spelers. De spelers hebben psychische problemen aan den lijve ervaren. De theatergroep wordt aangeboden als dagbesteding. Ine Paulien Weijer is initiatiefnemer van dit project en begeleidt de groep al vanaf het begin. Zij schrijft de scenario’s en regisseert de voorstelling. Samen met de spelersgroep wordt er geoefend en geschaafd tot het resultaat naar wens is. De voorstellingen van Foolcolor geven meer inzicht in wat psychisch lijden is. Er zijn onder andere voorstellingen over angst, borderline en psychose. Ook speelt de groep vaak op verzoek en op maat op congressen, symposia of een studiedag om een thema inzichtelijk te maken. In deze korte voorstellingen op maat wordt de kern van een onderwerp helder en doeltreffend uitgelicht.
Samenspel
Precies de juiste toon vinden is een samenspel tussen Ine Paulien en de groep spelers. Heel waardevol vindt Ine Paulien dat: ‘Ik schrijf, leg het dan voor. We proberen iets. Stellen het bij. En zo komen we uiteindelijk tot een voorstelling.’ Nynke: ‘Het is theater, dus het moet ook leuk zijn om naar te kijken.’ Het moet niet te zwaar worden, vindt Ine Paulien: ‘Er moet ook iets van humor en speelsheid in zitten.’ Foolcolor is een theatergroep met spelers zonder theaterachtergrond. Marit: ‘Ine Paulien moet er altijd rekening mee houden dat ze niet teveel vraagt, terwijl je wel iets wilt neerzetten.’ Maar daar staat ook iets tegenover, vindt Ine Paulien: ‘De groep kan heel realistisch meedenken.’In de komende periode zal er nog flink gerepeteerd worden. Marit kijkt er ook wel naar uit. ‘Het geeft ook een kik. Je staat daar toch maar.’
Het programma bestaat behalve uit de theatervoorstelling uit een aanvullend programma. Een aantal deskundigen zullen over dit onderwerp in gesprek gaan met het publiek.Voor geïnteresseerden ligt ook het interview dat kort na het overlijden van Johan is geplaatst in verschillende kranten klaar.
Je kunt Foolcolor boeken via Ine Paulien Weijer, ip.weijer@lentis.nl, 06 - 28 83 46 89.