Helmus zoekt de zorg

Ga hiermee googelen en dan levert het veel hits op. Net als Lentis willen veel instellingen hun zorg dichterbij de mensen brengen. Aandacht voor de sociale omgeving is hierbij belangrijk. Het is bij deze aanpak de bedoeling dat zorg rondom de patiënt wordt geleverd. Werken in nieuwe netwerken met partijen als gemeenten en woningbouwcorporaties en de familie, is hierbij van belang.

Hulpverleners en ook politici willen naast en dichtbij de mensen gaan staan. Het voortbestaan van de politiek en bijvoorbeeld de GGZ lijkt er vanaf te hangen.

Door onder andere de bureaucratisering van de zorg en te veel regelgeving vanuit de overheid en de zorgverzekering, is ook de geestelijke gezondheidszorg te ver van de mensen verwijderd geraakt. Door het ontstaan van wachtlijsten soms helemaal onbereikbaar op de momenten dat het echt nodig is.

Toverwoord

De slogan ‘Zorg dichtbij’ heeft ook iets weg van een publieke boetedoening. Misschien is de gedachte erachter, we hebben de patiënt aan zijn lot overgelaten en komen hem nu weer opzoeken en blijven dichtbij hem.

Prima hoor, zo’n kreet als ‘Zorg dichtbij’ al moet je daarbij uitkijken dat zo’n term niet dermate wordt verheerlijkt dat het verandert in een toverwoord. Je roept iets en je denkt dat het vanzelf goed komt. Beleid, actie en bereidheid bij het personeel alleen, kan de zorg dichterbij brengen.

In het verleden zijn er meerdere trends geweest om de zorg laagdrempeliger te maken. ‘Zorg op maat’ was lange tijd een begrip om de patiënt precies te geven waar hij mee geholpen is. Bemoeizorg, ook veel gebezigd in het kader van actieve zorg in de richting van zorgwekkende zorgmijders.

Kopschuw

Door hun eigen gedrag kunnen hulpverleners gevoelsmatig ver van hun patiënten verwijderd raken.

De professionele afstand van bijvoorbeeld therapeuten kan ten koste gaan van de hartelijkheid. Hulpverleners zijn geneigd om soms te veel vragen te stellen. Patiënten worden hierdoor kopschuw en hebben het idee dat ze iets fout hebben gedaan en ter verantwoording worden geroepen.

Medewerkers, werkzaam in de GGZ leven vaak in een hele andere wereld dan hun cliënten. Ze wonen in een andere plaats of woonwijk en maken deel uit van een andere sociale context. Spreken een andere taal en begrijpen soms helemaal niets van het dialect waarin veel cliënten zich uitdrukken.

Maakt mensen blij

Om dichterbij mensen te komen moet je je manier van contact maken veranderen. Soms moet je bijscholen op heel andere zaken dan gangbaar.

Als voorbeeld wil ik een collega opvoeren die zonodig zijn cliënten in het Groningse dialect te woord kan staan. Ook beschikt hij over een grote voorraad moppen die hij op maat in kan zetten. Ook kan hij goed met lastige huisdieren omgaan. Een andere collega, ooit technisch opgeleid, kruipt gemakkelijk even onder de motorkap van een haperend vervoermiddel of repareert een huishoudelijk apparaat. Hij maakt hiermee mensen blij.

Ook de collega’s die patiënten helpen met hun financiën of geld weten los te maken bij fondsen of gemeenten hebben een streepje voor bij cliënten. Praktische hulp werkt in veel gevallen beter dan alleen een gesprek. Al is een combinatie van beide elementen natuurlijk het ideaal.