Door Anne Helmus
Ritzo ten Cate Hij wandelt, kijkt en handelt
Ritzo is social engineer, bosjesman, fotograaf, spreker, meeting designer, auteur.
Hij neemt maatschappelijke en opmerkelijke initiatieven voor een leukere, blijere, mooiere en betere samenleving. Door grote groepen mensen in beweging te laten komen om samen oplossingen te vinden voor –vaak maatschappelijke– problemen. Op eigen initiatief maar ook in opdracht. Het gaat altijd over mensen en vaak over verbinding, veiligheid, technologie, de toekomst, de straat en natuurlijk het bos. Hij neemt mensen inclusief hemzelf mee het bos in.
We ontmoeten elkaar op het terras van de Coffee Company, zijn stamcafé, in de Oude Ebbingestraat in Groningen. Ritzo vertelt dat hij al sinds 2005 op het terrein van Dennenoord in Zuidlaren komt. ‘Ik heb onder andere Lentis ooit geholpen met een social media strategie en ik heb op het Lentisfestival gestaan. In verschillende situaties sprak ik mensen die er werken of er zijn opgenomen. Op het laatste Lentis festival ontmoette ik Leonie Bais. We raakten aan de praat, gingen wandelen en dat resulteerde uiteindelijk in een relatie. Ze is onderzoeker binnen Lentis maar is ook nauw betrokken bij Zuidend, het nieuwe restaurant aan de bosrand. Ze heeft daar onder andere - samen met cliënten, collega’s, mensen uit het dorp en vrienden - een moestuin aangelegd en tafels gemaakt van planken van het podium uit De Schakel. Zo is er op Dennenoord een soort groene GGZ aan het ontstaan, met duurzaamheid hoog in het vaandel.’
Het is een rijke omgeving Met enige regelmaat ben ik te vinden bij haar in Zuidend. Ik vind het terrein prachtig. Het is in vele jaren nauwelijks veranderd. Veel gebouwen zijn nog in hun oorspronkelijke staat. Als ik zo rondwandel vraag ik me wel eens af wat het met zo’n plek doet, al die zieke mensen bij elkaar. Wat doet dat met het terrein, de bedrijfscultuur en de gezonde mensen? Wij mensen zijn gevoelig voor de stemming en gemoedstoestand van anderen. Dag-in-dag-uit, decennium na decennium omgaan met mensen met wie het niet zo goed gaat, wat doet dat met je? Tijdens mijn zwerftochten over het terrein kom ik mensen tegen die me bijzondere verhalen vertellen en waar ik soms vreselijk mee kan lachen. Ronddwalen op het terrein is prachtig. Het is niet zomaar een park, het is een rijke omgeving om in rond te kijken. Ik werk mee in de tuin en babbel met cliënten. Tussen de warrigheden die ze vertellen zitten mooie dingen. Ik vond het heel bijzonder om te ontdekken dat mijn opa, die hovenier was, werkte op de plek waar Leonie nu samen met cliënten aan het tuinieren is. Hij kweekte daar coniferen en taxussen. Die zie je nu nog overal staan.’
Ze stonden alleen of in groepjes ‘Tijdens het wandelen is er genoeg te kijken. Ik wandel, kijk en handel en begon stillevens te fotograferen. Waaronder stoeltjes. Stoelen van plastic of kunststof of hoe je het noemen wilt. Op de meest onverwachte plekken doken ze op, deze groene en witte stoelen. Op een terras of zo maar in het gras. Veel van het merk Hartman maar ook allerlei andere soorten. Soms vroeg ik me ook af: ’Wat is hier gebeurd ’? Dan lagen er bijvoorbeeld sigarettenpeuken en afval op tafel. Of die eenzame stoel bij het voetbalveld met drie poten die nog intact zijn. Drie weken later maakte ik hetzelfde rondje en ontdekte dat alles er nog net zo bij stond. Ik ben op het terrein veel van dit soort stoelen tegengekomen. Misschien bij elkaar wel vijftig stuks. Ze stonden telkens alleen of in een groepje. Het kwam heel af en toe voor dat ik iemand zag zitten op een van deze stoelen. Niemand lijkt zich om dit tuinmeubilair te bekommeren. De staat van deze stoelen zegt naar mijn idee iets over de organisatie. Als je als bedrijf niet in staat bent je stoeltjes te onderhouden, te beheren en of op te ruimen. Wat is dan de stand van zaken? Van deze stoelen heb ik een foto serie gemaakt, een aantal is te zien op deze pagina.’
Ik zou het gesprek willen aangaan met medewerkers naar aanleiding van deze beelden. Samen met een aantal mensen kijken naar en praten over deze foto’s. Onder het motto:
‘Wat zie je en wat doet het met je?’
Welke verhalen vertellen de zwerfstoelen volgens u? Reageer: magazine@lentis.nl
Ritzo ten Cate +31 6 519 10 598 Groningen Twitter: @ritzotencate ritzotencate@gmail.com