In de spiegel van de tijd
Kleding, enkele feiten en een briefwisseling
Rense Schuurmans
Met een klein beetje geluk vind je in de Kringloopwinkel trendy, vrolijke en kwalitatief goede kleding en dat voor de prijs van een zak aardappelen. Minder dan 100 jaar geleden was dit anders. De massaproductie van vaak goedkope kleding, sinds een aantal tientallen jaren in lage lonen landen, was nog niet begonnen. Kleding was toentertijd een duur product; werkkleding moest ‘onverslijtbaar zijn’, het pak voor ‘den Zondag’ en voor bijzondere gebeurtenissen ging vaak een levenlang mee*. De relatief hoge prijs van kleding en de lage levensstandaard van veel mensen verklaren vermoedelijk dat de meeste patiënten ‘stichtingskleeren’ dragen. In het jaarverslag van Dennenoord over 1930 staat dat circa 620 van de ongeveer 800 patiënten worden gekleed in stichtingskleding. De mannen krijgen hemden van moltonbever, werkpakken en voor de zondag en voor wandelingen ‘confectie-kostuums’, overjassen voor in de winter en manchester-jekkers voor de buitenwerkers. De vrouwen dragen flanellen en katoenen ondergoed in de zomer, borstrokken in de winter en gekleurde onderjurken in plaats van de eerder verstrekte gestreepte rokken. Werkjaponnen en voor de zondagen andere japonnen van gekleurde fantasiestoffen of blauw kamgaren. Wintermantels voor de koudere jaargetijden. De stichtingskleding zorgt ervoor dat de patiënt geen kou hoeft te lijden, maar heeft ook beperkingen. De uniformiteit in kleding maakt een armoedige indruk, een lastiger probleem was dat van de passende kleding; de massakleding was niet op de persoonlijke maat gemaakt.
In 1930 werd aan de geneesheer-directeur van Dennenoord de volgende vraag gesteld in een brief. Groningen, 11 Oct 1930
Aan de Stichting Dennenoord te Zuidlaren Met deze een vriendelijk verzoek of Jan Zwart pacient zijn eigen bovenkleeren mag dragen. En een flanel hemd omdat hij altijd hoest en het gewoon is. Daar ik iedere week komt bezoeken wil ik het flanel wel meenemen om te wasschen. Hopelijk hierop een gunstig antwoord te mogen ontvangen dan kan ik er Woensdag op rekenen het goed mee te brengen. Hoogachtend, Mej. J. Zwart ** De Ruyterstraat 12 Groningen
Het antwoord van de geneesheer-directeur kwam op 14 oktober
Mej. J. Zwart De Ruyterstraat 12 Groningen
In antwoord op uw schrijven deel ik u mede, dat er onzerzijds geen bezwaar is, dat Uw man eigen bovenkleeding draagt en een flanellen hemd. ’t Is niet noodig, dat U voor het wasschen zorgt, daar zullen wij wel voor zorgen. Hoogachtend, De Geneesheer-Directeur