Door Anne Helmus
Vermaatschappelijking van de zorg
Zorg wordt steeds meer een maatschappelijke opgave. Om de juiste antwoorden te geven op de vaak complexe problematiek moeten partijen hun eigen domeinen willen overstijgen en met elkaar samenwerken. Hoe gaan we dat aanpakken? Lentis organiseerde op de ochtend van het Lentisfestival een congres waar een aantal sprekers, ieder van uit zijn eigen discipline, dit onderwerp behandelden. Martin Sitalsing de voorzitter van de Raad van Bestuur fungeerde als gastheer en als gespreksleider.
Pak het probleem gemeenschappelijk aan
Mattias Gijsbertsen, wethouder van de gemeente Groningen
Volgens Mattias wil ook de gemeente niet alleen vanuit regels beleid maken, maar meer de mensen centraal stellen. Er is flexibiliteit voor nodig om samen tot een duurzame oplossing te komen in plaats van korte-termijnverlichting. Samenwerking van mensen om wie het gaat vindt hij van belang.
Niet over mensen maar met mensen praten. Ze zelf de regie geven bij de aanpak van hun problemen. Dat werkt vaak beter en mensen om wie het gaat krijgen er een positiever gevoel door.
Ook moet je volgens hem dingen durven doen buiten de kaders om. Hij vertelt over een gezin waarvan de vader in een crimineel circuit is terecht gekomen. Zijn activiteiten hebben een slechte uitwerking op de rest van het gezin. Om het gezin een nieuwe start te geven en uit de negatieve sfeer te geraken heeft de gemeente Groningen de kosten betaald van de verhuizing en een bepaalde periode alle woonlasten. Deze ondersteuning had een positief effect op alle leden van dit gezin. ‘Soms moet je over je eigen schaduw heen kunnen stappen.’ Zegt Mattias.
Medewerkers van Lentis zitten op allerlei niveaus met mensen van de gemeente aan tafel. Wat Mattias is opgevallen, is dat iedereen zijn professionele verantwoordelijkheid heeft en dat dit juist soms een oplossing in de weg kan staan. Met name rond het delen van gegevens. Privacybescherming kan de beste oplossing in de weg staan.
Mattias vraagt zich of we voldoende van en met elkaar leren. ‘Leuk hoor al die congressen en symposia.’ Maar hij heeft gezien dat veel zaken in de projectfase blijven hangen. Hij vraagt zich af hoe je kennis het beste kunt implementeren.
Hij wil graag met Lentis samenwerken aan het herstel van de doelgroep. ‘Pak het probleem gemeenschappelijk aan. Professionaliteit is ook het loslaten van grenzen.’
Oetra Gopal, wethouder van de gemeente Tynaarlo
Oetra is wethouder van de gemeente waar de Lentis locatie Zuidlaren deel van uit maakt. Dennenoord is onderdeel van de gemeente en is ook weer een dorpje, een wijk op zich. Oetra is voor een inclusieve samenleving waar iedereen mee kan doen.
Ze vindt het van belang om de eigen kracht van de inwoner te versterken. Niet focussen op ziekte maar aandacht voor wat het leven van iemand betekenisvol maakt. Ook is het van belang om betrokken buren te betrekken bij de begeleiding van mensen die zo nodig periodiek in zorg zijn. Buren en naasten kunnen een belangrijke hulp zijn en een signaalfunctie vervullen.
In haar gemeente en andere gemeenten in Drenthe is men aan de slag met een integrale aanpak van gezondheidspreventie. Waarbij de vraag centraal staat: ‘Wat heb je nodig?’
De gezondheidssituatie per wijk wordt in beeld gebracht om een specifieke aanpak van de preventie te realiseren.
Oetra is een voorstander van een pragmatische aanpak. Geen projecten optuigen die het doel voorbij schieten. Ze vindt dat we het samen moeten doen -gemeente en samenleving- waarbij je jezelf moet toestaan om te leren.
‘Wat heb je nodig?’
Project Noaber Goud: in deze woonvorm experimenteert men met ‘Mixed living’
Stynke Castelein, hoofd Lentis research/bijzonder hoogleraar Herstelbevordering bij EPA, RUG
Stynke doet onderzoek naar klinisch, maatschappelijk en persoonlijk herstel van mensen met een psychotische aandoening.
Een van de conclusies van haar onderzoek is dat een grote groep, bijna veertig procent, het goed doet. Klinisch en persoonlijk herstel verloopt goed bij deze groep. Maatschappelijk herstel blijft echter achter. Hiermee wordt bedoeld dat deze groep achter blijft op het terrein van werk, opleiding en dagbesteding.
Op dit gebied valt er volgens Stynke veel winst te behalen. De kansen van deze groep om in de maatschappij een grotere rol te spelen moeten verbeteren.
Op het congres werd aangekondigd dat in de nabije toekomst een bijeenkomst zal worden belegd met onder andere het bedrijfsleven en de werkgeversvereniging. Met als doel om te onderzoeken hoe cliënten van Lentis een actieve rol in hun bedrijven kunnen vervullen.
Een belangrijke voorwaarde voor herstel kan het lotgenotencontact zijn. Stynke liet een filmpje zien van het Hospytality Project. Drie mensen met een psychotische kwetsbaarheid komen regelmatig bijeen om samen te eten. Zichtbaar genoten deze mensen van het gezamenlijk voorbereiden en het verorberen van de maaltijd.
Ook het begeleid wonen project Noaber Goud in Helpman presenteerde Stynke als een goed klimaat voor maatschappelijk herstel.
In deze woonvorm experimenteert men met ‘Mixed living’, mensen met en zonder indicatie wonen door elkaar in BW Helpman. Zo haal je de samenleving binnen de deuren van deze woonvorm en verrijk je het zorgaanbod.
Arien Storm , psychiater en inhoudelijk lid van de Raad van Bestuur van Lentis
Arien is de laatste tijd actief als programmamanager in de gemeente Oldambt om daar het project ‘Zorg dichtbij’ vorm te geven. Dit project gaat als proeftuin fungeren voor de rest van Lentis. In het gebied functioneerden meer dan dertig teams. Voor de huisartsen en andere verwijzende instanties was er geen touw meer aan vast te knopen. Duidelijk een keerzijde van de specialisaties zijn de schotten die daardoor de afgelopen jaren zijn ontstaan.
Om meer samenhang en een betere samenwerking te realiseren wordt het aantal teams in het Oldambt teruggebracht tot vier stuks. De gemeente is opgedeeld in vier wijk GGZ teams. Ingebed in de wijk dichtbij de mensen. Op basis van de vraag ‘Wie wonen er in de wijk en wat hebben de mensen van deze wijk van ons nodig.’, worden teams samengesteld. Eén voordeur per wijk moet de herkenbaarheid vergroten. Om betere zorg te leveren zal de intakeprocedure teruggebracht worden naar 1 dag. De diagnose en het daaruit volgende hulpaanbod wordt hierdoor sneller duidelijk.
Samenwerken met andere partijen in de regio is hierbij volgens Arien van belang. Elkaar vinden en expertise delen moet de hulp verbeteren. De regio Oldambt werd gekozen als proeftuin omdat het een gebied is met veel sociaal psychiatrisch problemen, laaggeletterden en mensen met lichamelijk ziekten.
Wat hebben de mensen van deze wijk
van ons nodig